Groene groei: klimaat versus economie?
De Kamerbrief laat zien dat het kabinet zich zorgen maakt over de voortgang van het klimaatbeleid. Om het 55%-doel voor 2030 alsnog te halen, wordt een flink pakket nieuwe maatregelen ingezet. Die sluiten aan op eerder beleid, maar de toon is veranderd: waar eerst het klimaat centraal stond, ligt nu meer nadruk op economische weerbaarheid. Dat is vooral gunstig voor de industrie. Hieronder gaan we in op enkele opvallende plannen.
Maatregelen voor ‘duurzaam energiegebruik’
Voor de industrie ligt de nadruk op kostenverlichting. Een van de meest in het oog springende maatregelen is de verlenging van de regeling voor indirecte ETS-kosten (IKC-ETS) tot en met 2027. Deze regeling biedt compensatie voor de hoge stroomprijzen die ontstaan door het Europese emissiehandelssysteem, en is bedoeld als financiële compensatie voor energie-intensieve bedrijven. Daarnaast versoepelt het kabinet de CO₂-heffing: bedrijven krijgen tot 2032 de tijd om hun reductiedoel te halen, met meer mogelijkheden om verplichtingen over meerdere jaren te verdelen.
Ook voor het bredere mkb zijn er gerichte maatregelen. Zo komt er meer controle op naleving van de energiebesparingsplicht, gecombineerd met extra hulp en ruimere regels voor terugverdientijd. Micro-ondernemingen krijgen praktische hulp via ‘fixteams’ die ondersteunen bij het verlagen van het energieverbruik. Voor kleinere zakelijke gebruikers en maatschappelijke instellingen blijft de ISDE beschikbaar voor isolatie en warmtepompen.
Daarnaast stuurt het kabinet vanaf 2027 op vergroening van het wagenpark: fiscale steun in de zakelijke leasemarkt blijft dan alleen beschikbaar voor elektrische auto’s (dit voordeel vervalt voor auto’s met verbrandingsmotor). Huishoudens kunnen gebruikmaken van de ISDE, het Warmtefonds, een NHG-pilot met rentekorting bij verduurzaming, een tijdelijke verhoging van de belastingkorting op energie, en voor lage inkomens is er een OV-pas én ondersteuning via het Energiefonds.
Maatregelen voor ‘schone energieopwekking’
Het kabinet investeert flink in duurzame energieproductie. De SDE++ blijft daarvoor de komende jaren een belangrijk subsidie-instrument. Dat is geen grote verrassing, net als het aangekondigde budget (acht miljard euro voor 2026). Dat is weliswaar fors, maar gelijk aan het budget voor de ronde van 2025 (meer informatie). In de opzet of ambitie verandert er niets. Het kabinet noemt de SDE++ een stabiele, terugkerende pijler onder het klimaatbeleid, en lijkt daarmee vooral zekerheid te willen geven aan bedrijven met plannen om te verduurzamen.
Andere maatregelen uit het pakket hebben betrekking op specifieke technologieën:
- Zo investeert het kabinet fors in waterstof via subsidietenders voor producenten (2,1 miljard euro) en subsidies voor industriële afnemers (662 miljoen euro).
- Daarnaast komt er steun voor gascentrales die overschakelen op CO₂-vrije energiedragers (zoals waterstof): de subsidieregeling CO₂-vrije gascentrales. Extra gaswinning uit de Noordzee blijft echter nodig – zo meldt het kabinet – in elk geval tot 2045.
- Voor wind op zee werkt het kabinet aan een actieplan (verwacht vóór de zomer) dat ingaat op prijsgaranties, aanbestedingsvoorwaarden en verdere opschaling na 2030.
- Verder wil het kabinet vóór 2035 starten met de bouw van twee kerncentrales die onze energievoorziening versterken en minder afhankelijk maken van het buitenland.
Ten slotte wordt ook het elektriciteitsnet zelf versneld aangepakt, met onder meer 25 urgente hoogspanningsprojecten en snellere procedures. Dat is noodzakelijk, want zonder deze ‘netverzwaring’ stokt de groei van duurzame energie; er is dan te weinig ruimte voor het aansluiten van nieuwe zonneparken, windparken en andere opwekinstallaties.
Enkele andere ‘groene’ maatregelen
Tot besluit gaan we hier kort in op enkele andere opvallende punten uit de Kamerbrief.
- Afvang en opslag van CO₂ (CCS). Industriebedrijven die afgevangen CO₂ willen opslaan, kunnen vanaf 2030 gebruikmaken van Aramis: een grote CCS-opslagfaciliteit in de Noordzee. Verder: CO₂-opslag valt al onder de SDE++-regeling, maar het kabinet wil dit aantrekkelijker maken door de gehanteerde kostengrondslag te actualiseren en beter te laten aansluiten op de werkelijke investeringen.
- Aanvullende regelingen naast de SDE++. Naast de SDE++ werkt het kabinet aan een nieuwe subsidie: de Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie (NIKI). Deze is bedoeld voor grote projecten die niet binnen bestaande subsidieregelingen passen, zoals investeringen in elektrificatie, procesvernieuwing of restwarmtebenutting. Daarnaast blijft de DEI+ beschikbaar voor bedrijven die innovatieve technieken willen demonstreren. Beide regelingen vallen onder het Klimaatfonds en zijn gericht op maatwerk en versnelling bij complexe verduurzamingsopgaven in de industrie.
- Circulaire plastics en afvalstromen. Binnen het Klimaatfonds komt steun beschikbaar voor circulaire toepassingen (zoals een plasticshub). Eerdere plannen voor een plasticnorm en polymerenheffing zijn geschrapt: in plaats daarvan vraagt het kabinet de sector om alternatieve voorstellen rondom CO₂-reductie en hergebruik (via de Plastictafel).
Wat kan PNO voor u doen?
Is uw bedrijf of organisatie geïnteresseerd in verduurzaming en milieu-investeringen? De experts van PNO, EGEN en PNO Chemistry vertellen u graag meer over de laatste kabinetsplannen en bijbehorende subsidierondes. Blijf ook op de hoogte via onze wekelijkse subsidienieuwsbrief (schrijf u in voor een gratis abonnement) en leg uw plannen of vragen aan ons voor. Bel 088-838 13 81 of gebruik het contactformulier hieronder.
