Achtergrond en doel van de Klimaatnota
Eind oktober presenteerde minister Wiebes zijn eerste ‘Klimaatnota’. De nota geeft de visie van het kabinet op de voortgang van het Nederlandse klimaatbeleid, en bevat een schets van de verdere prioriteiten voor het aankomende jaar. Het opstellen van een jaarlijkse Klimaatnota was één van de afspraken rondom het klimaatakkoord. Basis voor de Klimaatnota 2020 is de eveneens nieuwe ‘Klimaat- en Energieverkenning 2000’ (KEV). Daarin doet het Planbureau voor de Leefomgeving verslag van de volle breedte van het gevoerde klimaat- en energiebeleid en de verwachte effecten ervan. De Klimaatnota is daarop een kabinetsreactie. Het gaat hier dus om belangrijke (beleids)documenten voor iedereen die betrokken is bij de klimaat- en energietransitie.
Klimaatdoelstellingen: ligt ons land op schema?
De grote vraag is natuurlijk: liggen we op schema met wat er is afgesproken in het Klimaatakkoord? Het kabinet denkt hier redelijk positief over, zo blijkt uit de Klimaatnota. Weliswaar heeft de coronacrisis gezorgd voor extra uitvoeringsproblemen en soms vertragingen, maar vooralsnog is het uitvoeringstempo richting 2030 niet in gevaar, zo stelt het kabinet. Voor het jaar 2021 zijn belangrijke aandachtspunten onder meer:
- de start van de Regionale Energiestrategieën (RES) en Transitievisies Warmte (lokale overheden)
- advies aan mkb’s bij te treffen energie- en klimaatmaatregelen (zoals de klimaatwerk-website)
- sectorale arbeidsmarktagenda’s rondom de energietransitie (samen met de sociale partners)
- verdere veranderingen aan het energiesysteem (voor industrie en energie-infrastructuur/netten).
Verder gaat het kabinet voortaan elk jaar een ‘Monitor Klimaatbeleid’ opstellen. De eerste editie is beschikbaar als PDF of online. De Monitor is geen beleidsstuk maar een publieksvriendelijk document over de voortgang van het klimaatbeleid. Het geeft inzicht in de afspraken, resultaten, wijzigingen en aandachtspunten van het afgelopen jaar (per sector, en per thema). De eerste Monitor heeft vooral het karakter van een nulmeting, en biedt een ijkpunt voor vergelijkingen in toekomstige jaren.
Eerste reacties
Veel critici stoorden zich aan de (te) positieve toonzetting van de nieuwe Klimaatnota en KEV 2020. Tot de critici behoorde zelfs de Raad van State, een belangrijke controleur van het regeringsbeleid, die zijn kritiek formuleerde in niet mis te verstane bewoordingen:
‘De klimaatdoelen die regering en parlement zichzelf hebben gesteld in de Klimaatwet worden niet gehaald. Dat kan alleen als er nu al aanvullende maatregelen worden genomen om de uitstoot van broeikasgassen beduidend te verminderen. Daarmee kan niet worden gewacht. Uit de Klimaat- en Energieverkenning 2020 van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat er geen wezenlijke vooruitgang is geboekt ten opzichte van vorig jaar: de geschatte vermindering van de uitstoot van broeikasgassen in 2030 blijft met 34% ver achter op het wettelijke doel van 49%. Ook het einddoel, een vermindering van de uitstoot in 2050 met 95%, lijkt hiermee uit zicht. Er is nu een samenhangend en gecoördineerd wetgevingsprogramma nodig om de doelen alsnog te bereiken.’
Hoe nu verder?
Het is nog onduidelijk wat de kritiek betekent voor het huidige klimaatbeleid van het kabinet. Minister Wiebes wijst erop dat niet alle nieuwe klimaatplannen al konden worden meegenomen in de gemaakte berekeningen (zoals de CO2-heffing, de wijkplannen en een aangescherpt biobrandstoffenbeleid). Het lijkt in elk geval zaak dat er snel zicht komt op de CO2-effecten van dergelijke plannen, zo stelt de Raad van State. Bovendien zou het kabinet nu al moeten komen met aanvullende voorstellen om de uitstoot van broeikasgassen verder naar beneden te brengen, zeker gelet op het voorstel van de Europese Commissie om het klimaatdoel voor 2030 verder te verhogen naar 55%.
Meer weten?
De energie- en innovatie-experts van EGEN (onderdeel van de PNO Groep) zijn als eerste op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van energietransitie en klimaat. Zoals nieuwe subsidieregelingen, nieuwe technologieën, innovaties en belangrijke pioniersprojecten. Meer weten over wat EGEN kan betekenen voor uw organisatie? Bel 088-838 13 81 of stuur een kort bericht met uw vraag of plannen:
